Uit angst voor besmetting met het corona-virus worden op sommige plaatsen herbruikbare verpakkingen ontraden of verboden. Om hygiëneredenen wordt weer volop overgeschakeld op éénmalige verpakking. Daarmee dreigt een felbevochten verwezenlijking van de milieubeweging in het gedrang te komen, nl. het weren van eenmalige (plastic) verpakking. (foto: Pexels.com)

Waarschijnlijk leidt dit niet tot het definitief volledig terugdraaien van de klok. Maar tegelijk verdient het wel aandacht om een volledige verbanning van alle eenmalige plastic verpakkingen grondig tegen het licht te houden. Is dat in alle gevallen wel de beste oplossing? En welke rol kunnen composteerbare plastics spelen? We gaan het even na.

Herbruikbare verpakkingen in een circulaire economie

Hun aandeel in de wereldwijde milieuverontreiniging heeft eenmalige plastic verpakkingen in een slecht daglicht gesteld. Bovendien passen ze niet in een streven naar een circulaire economie, waarin materiaalverlies maximaal wordt tegengegaan. Veel van de eenmalige plastic verpakkingen zijn immers moeilijk te recycleren. Ze zijn heel licht, wat de complexiteit van de inzameling vergroot. Ze zijn ook uit verschillende soorten plastic gemaakt, die moeilijk van mekaar te scheiden zijn. En als het om voedselverpakkingen gaat, zijn ze vaak besmeurd met voedingsresten. Het gevolg is dat het eindproduct van de recyclage kwalitatief minderwaardig is en onvoldoende breed kan worden hergebruikt. Daarom voerden steeds meer landen en regio’s wetgeving in om eenmalige producten te vervangen door herbruikbare.

Herbruikbare verpakkingen in corona-tijden

Door de uitbraak van de corona-pandemie wordt nu weer heel anders gekeken naar herbruikbare verpakkingen. Plots is de aandacht verschoven van milieuvervuiling naar gezondheid en hygiëne. Verpakkingen, die de consument zelf mee brengt, worden nu argwanend bekeken. Zijn die verpakkingen wel veilig? En wie is er verantwoordelijk als er straks iemand ziek wordt en de oorzaak bij de verpakking wordt gelegd? Retailers vrezen dan de pineut te worden. Vooral in de VS zijn die verantwoordelijkheidsrisico’s voldoende om het geweer volledig weer van schouder te veranderen: herbruikbare verpakkingen worden zelfs verboden. In Europa loopt het nog niet zo’n vaart, maar dezelfde vragen worden toch gesteld. Verschillende retailers schorten de afbouw van eenmalige plastic verpakkingen (tijdelijk?) op.

Welke rol kunnen composteerbare verpakkingen spelen?

Sowieso moeten composteerbare verpakkingen niet gezien worden als de zaligmakende oplossing. Ze zijn slechts in welbepaalde gevallen een valabel alternatief. Maar vooral bij voedselverpakkingen hebben ze veel potentieel. Ze bieden de hygiënische zekerheid van traditionele plastic verpakkingen, maar tegelijk hebben ze ook het potentieel het kwaliteitsprobleem bij recyclage aan te pakken. Immers, composteerbare verpakkingen vergaan mee met het organisch afval tot compost. Compost is een bodemverbeteraar, die planten gezonder laat groeien. Uit planten worden via bioraffinage de bouwstenen gehaald, waarmee opnieuw composteerbare verpakkingen kunnen worden gemaakt. Zo wordt de kringloop ook gesloten. Dat wordt zo ook erkend in de Material Circularity Indicator van de Ellen McArthur Foundation.

Composteerbare verpakkingen die zijn gemaakt uit hernieuwbare grondstoffen (biobased) zijn dus een circulair alternatief. En ze zijn veilig en hygiënisch. En veel handiger. Niet?