Tegen 2050 leven we met 9,7 miljard mensen op de aarde. Dat betekent meer consumptie en dus ook meer productie. Maar daardoor komen het klimaat en de natuurlijke grondstoffen nog meer onder druk te staan. Sommigen opperen dat een circulaire economie een uitweg biedt, maar wat betekent dat concreet? The Compost Bag Company legt het helder uit.

Wat is een circulaire economie?

In een circulaire economie worden gaat niets verloren en wordt alles hergebruikt. In de plaats van telkens opnieuw grondstoffen uit de aarde te halen, worden de materialen uit afgedankte producten opnieuw als grondstof gebruikt. Een circulaire economie staat dan ook diametraal tegenover de lineaire variant, waarbij producten, gemaakt uit nieuw ontgonnen grondstoffen, afgedankt worden op het einde van hun nuttige leven en de materialen die ze bevatten verloren gaan.

De kenmerken van een circulaire economie

Concreet worden goederen zodanig geconcipieerd dat ze deels of geheel gemaakt kunnen worden uit hergebruikte grondstoffen. De consument behandelt de goederen daarna zorgzaam met het oog op maximaal functioneel hergebruik. Bij een defect worden de goederen in eerste instantie hersteld. Is dat niet haalbaar, dan worden de materialen die ze bevatten zoveel mogelijk gerecycleerd. Bedrijven vervaardigen daarna nieuwe goederen hergebruik makend van het gerecycleerde materiaal.

Een wasmachine wordt bijvoorbeeld wel goed onderhouden, maar gaat bijna ooit eens stuk of voldoet hij niet meer aan de vereisten. Dan zal hij eerst hersteld worden of een upgrade krijgen. Is dat niet meer mogelijk, dan maakt de producent met de herbruikbare onderdelen nieuwe machines. Van de niet herbruikbare onderdelen worden de materialen gerecycleerd tot nieuwe grondstof. Op die manier wordt afval dus een (secundaire) grondstof.

Een circulaire economie gaat dus over veel meer dan enkel recycleren. Alle goederen en productieprocessen moeten worden herdacht. Cruciale factoren zijn onder andere slim design, levensloopverlenging, herbruikbaarheid, demonteerbaarheid voor herstel en vervanging …

Wat zijn de voordelen van een circulaire economie?

Je bent minder afhankelijk van invoer van grondstoffen

Europa is een continent met relatief weinig grondstoffen en is dus sterk afhankelijk van de invoer ervan. Maar die zijn niet oneindig beschikbaar: nieuwe grondstofbronnen vinden en ontginnen is steeds moeilijker, waardoor er schaarste dreigt. Bovendien is er ook grote vraag vanuit andere delen van de wereld. Vandaag staan er in Europa al 27 materialen op de lijst met kritieke materialen. Dat zijn grondstoffen die economisch heel belangrijk zijn, maar waarvan de bevoorrading stokt. Tegelijk zitten we op een berg aan materialen, die aanwezig zijn in ons afval. Doordat in een circulaire economie deze materialen zo veel mogelijk gerecycleerd en hergebruikt worden, daalt de afhankelijkheid van nieuw te ontginnen grondstoffen.

De impact op het klimaat verkleint

Grondstoffen worden niet alleen schaarser, ook de ontginning ervan is een zware last voor het milieu. Daar komt nog eens de hoge CO2-uitstoot bij voor het transport en de productie van goederen. Wanneer je producten en grondstoffen zo lang mogelijk gebruikt, daalt de energiekost en ook de impact op het klimaat.

Nieuwe economische activiteiten en meer tewerkstelling

De evolutie naar een circulaire economie brengt ook de vraag naar nieuwe activiteiten en bepaalde profielen met zich mee. Zo ontstaan er nieuwe kansen voor ambachtslui, makers, herstellers, sorteerders, transporteurs, creatieve ontwerpers, platformontwikkelaars en veel meer.

In deel II gaan we dieper in op de verschillende manieren van recyclage. Door de overbevolking komen het klimaat en de natuurlijke reserves onder druk te staan. Een circulaire economie biedt een uitweg, maar wat betekent dat concreet?